مردی که فلز با او حرف می‌زد...
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۹۹۸۷۲
ایسنا/اصفهان نویسنده کتاب «رهایی: زندگی و آثار استاد علی ظریفی اصفهانی» گفت: استاد ظریفی معتقد بود که من بر فلزی کار می‌کنم که به‌خودی‌خود ارزشی ندارد اما با کار هنری ارزش پیدا می‌کند و قیمتی می‌شود، تعبیر او این بود که «فلز با من حرف می‌زند، فلز است که به من می‌گوید چه کنم، دست من را می‌گیرد و با خود همراه می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محمدرضا رهبری، نویسنده و پژوهشگر در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: درگذشت استاد علی ظریفی اصفهانی از یک منظر ضایعه بزرگی است چراکه استاد علی ظریفی اصفهانی یکی از افرادی است که به معنای واقعی کلمه در امتداد سنت فرهنگی اصیل ایرانی بودند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان ادامه داد: استاد ظریفی متولد محله مسجد جامع اصفهان و بزرگ‌شده آن فضای شهری بودند، آبشخور فرهنگی او محله سنتی اصفهان بود که معماری آن امتداد معماری دوره سلجوقیان و پرقدرت، شکیل و درعین‌حال ساده است و همین ویژگی‌ها شخصیت این استاد را ساخت، لذا از دست رفتن او از این منظر که یکی از ارکان فرهنگی اصفهان با این ویژگی‌های بی‌نظیر بودند ضایعه‌ای بزرگ و غم‌انگیز است.
رهبری که سال ۱۳۹۷ کتاب «رهایی: زندگی و آثار استاد علی ظریفی اصفهانی» به کوشش وی نوشته شد و به همت حوزه هنری اصفهان به چاپ رسید، گفت: استاد ظریفی مثل بسیاری از هنرمندان اصفهان در بازار و فضای استادشاگردی بزرگ شدند، رشد کردند خیلی زود وارد بازار حرفه‌ای شدند و در میان‌سالی به شهرت قابل‌توجهی رسیده بودند؛ چنانکه در دهه ۷۰ که من با این استاد و آثارشان آشنا شدم، شخصیتی شناخته‌شده و خوش‌نام بودند.
او افزود: استاد ظریفی در عین خوش‌نامی، خوش‌صورت و بسیار آراسته بودند و یکی از ویژگی‌های جذاب ایشان این بود که لهجه اصفهانی را به‌غایت شیرین، زیبا و شنیدنی صحبت می‌کردند و ازاین‌جهت یکی از بهترین مراجعی برای فهم این موضوع بودند که یک اصفهانی اصیل چه واژههایی را و به چه صورتی به کار می‌برد.
نویسنده کتاب «رهایی: زندگی و آثار استاد علی ظریفی اصفهانی» ادامه داد: او در ابتدای دهه ۷۰ در دانشگاه پردیس (هنر) تدریس می‌کردند، در همان سال‌های اولیه دهه ۷۰ انتشارات مشعل و کتاب‌فروشی آن که در چهارباغ فعالیت می‌کرد به یک پایگاه فرهنگی تبدیل‌شده بود و حضور در آنجا باعث دیدار و ارتباط با اساتید و بزرگان هنری می‌شد. ما هم به‌عنوان نسل جوان که مشتاق دیدار بزرگان بودیم در این پایگاه فرهنگی رفت‌وآمد میکردیم و در این آمدوشدها با بزرگانی همچون استاد محمود نیکبخت و استاد علی ظریف اصفهانی آشنا شدیم که امروزه هر دو بزرگوار و همین‌طور آقای علی چراغی، صاحب انتشارات را ازدست‌داده‌ایم؛ در آن محفل فرهنگی استاد علی ظریفی محفل‌آرایی می‌کردند و از آن جمع خاطرات زیبایی در ذهن ما به یادگار مانده است.
رهبری ادامه داد: در دهه ۸۰ توفیق ارتباط نزدیک‌تر با استاد ظریفی در حوزه هنری و کارگاهشان در نزدیکی پل خواجو حاصل شد، این ارتباط به یک رابطه هرروزه تبدیل و باعث شناخت بیشتر و دقیق‌تر از ویژگی‌های شخصیتی، آثار و دستاوردهای هنری این هنرمند رشته قلمزنی شد. در اواخر دهه ۸۰ یعنی سال ۸۹ به این جمع‌بندی رسیدم که باید کار مطالعاتی بر روی آثارشان انجام شود و در ابتدا قصد ایجاد چند تک‌نگاری بر آثار استاد ظریفی را داشتم و به این منظور با او وارد گفتگو و ارتباط عمیق‌تر شدم که باعث آشنایی بیشتر با ویژگی‌های خاص شخصیتی استاد شد.
او با بیان اینکه تا آن زمان سابقه نداشت که درباره یک هنرمند قلم‌زن کار مستقل انجام شود و زندگی هنرمند سوژه کتابی باشد، اظهار کرد: معمولاً کتاب‌هایی که در این زمینه نوشته می‌شد به تاریخ، ویژگی‌ها و فنون این هنر می‌پرداخت و این کتاب از این حیث ویژه و اولین کتابی بود که هم زندگی یک هنرمند و تاریخ فعالیت او و هم آثار او را کاویده و تلاش کرده بود فقر منابع مکتوب در این زمینه را جبران کند.
رهبری با اشاره به این سؤال که چرا باید به زندگی استاد علی ظریفی اصفهانی پرداخته می‌شد، گفت: استاد ظریفی امتداد سنت فرهنگی اصیل ایرانی بودند، در ابتدای دوره پهلوی به دنیا آمده بودند؛ زمانه‌ای که اصفهان تجربه مدرن شدن را از سر می‌گذراند و شاگرد متولدین اواخر دوره قاجار بودند که هنوز مدرنیزاسیون نتوانسته بود اصفهان را متحول کند. او در کودکی شاهد حضور سربازان متفقین در اصفهان بود، آنها هنر اصفهان را می‌خریدند و به اروپا می‌بردند و همین باعث شد باوجود جنگ جهانی، آثار هنری ارزشمندی در اصفهان تولید شود، از سوی دیگر استاد علی ظریفی هنرمندان تراز اولی که در کار خودشان بی‌نظیر بودند ازجمله استاد تقی پشوتن را دیده بودند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان ادامه داد: در آشنایی با استاد علی ظریفی متوجه شدم که او دستاوردهای خاصی در خودسازی داشتند که در آثارش متجلی شده است. او فردی صاحب تکنیک که صرفاً کارهای گذشته را تکرار می‌کند نبود بلکه او به هنر، هستی و انسان می‌اندیشد و برای خود، صاحب دستگاه فکری مستقل و قابل‌مطالعه است، آن‌چنان‌که من گاهی گمان می‌کردم استاد ظریفی همچون هنرمندان قدیم در سلک اهل فتوت است و برای خود فتوت نامه خاصی دارد، چنانکه گاهی گمان می‌کردم فتوت نامه آهنگران مشمول حال او یا او اهل فتوت نامه خاصی هستیم.
او تصریح کرد: بعدها در آثار استاد ظریفی نیز نشانه‌های عرفانی را مشاهده کردم، او علی‌رغم اینکه تحصیلات آکادمیک معمول را طی نکرده بود اما با متون کلاسیک ادبیات فارسی آشنا بود و مطالعه می‌کرد، همین امر به این هنرمند بینشی داده بود که به تغییر ذهنیت منجر شده و او را در میان‌سالی به این نتیجه قطعی رساند که کار تکراری نکنند و کار نو، جدید و متفاوت از گذشته انجام دهند، لذا بعد از انقلاب و سال ۶۳ در خلوت به خلق اثر متفاوت می‌اندیشند.
رهبری اضافه کرد: طبق آثار موجود در حوالی سال ۶۱ گلدانی را قلمزنی می‌کنند که تکنیک بسیار متفاوتی دارد، قلمزنی در این گلدان برجسته است، اما نه آن‌طور که اثر برجسته جدا تولید و به الصاق شود بلکه آن‌طور که خودشان می‌گفتند تکنیک در این گلدان «حرکت فلز روی فلز» بود. این گلدان مسی برجسته ۴۰ سانتی‌متری در حال حاضر در کلکسیون یکی از علاقه‌مندان به آثار هنری نگهداری می‌شود؛ ویژگی که از این مقطع در آثار استاد ظریفی می‌بینیم و بعدها قوت بیشتری می‌گیرد، استفاده از تاک، انگور، خم و برگ انگور است که به نمادی در آثار تبدیل‌شده و کیفیت آنها را به عمق لحاظ معنایی و نمادین افزایش می‌دهد.
نویسنده کتاب «رهایی: زندگی و آثار استاد علی ظریفی اصفهانی» با اشاره به تقسیم‌بندی آثار این هنرمند، گفت: استاد ظریفی در زمینه اسلیمی آثار قوی و غنی انجام دادند و معتقد بودند که «هر آنچه می‌شد در این روش کار کرد را پیاده کرده و چنگ اسلیمی را به‌حداعلا رسانده‌ام.» او یک گلدان اسلیمی و یک شمعدان لاله نقره بی‌نظیر در این آثار اسلیمی دارند که در موزه‌ای در تهران نگهداری می‌شود. در مطالعه بر چربه‌های کارگاه استاد ظریفی نیز به این نتیجه رسیدم که سبک اسلیمی‌هایی که او انجام می‌دادند در دهه سی و چهل فراوان بوده است. همچنین مجموعه کارهای روایی او آثاری است که شما در آن روایتی را شاهد هستید، به‌طور مثال گلدانی در آثار این استاد وجود دارد که به نظر می‌رسد داستان شیخ صنعان را روایت می‌کند، همین‌طور در آثارش کارهایی مشاهده می‌شود که خاصیت استعاری دارد.
رهبری خاطرنشان کرد: استاد ظریفی به شکل نمادین از طبیعت استفاده زیادی می‌کردند، از آن رمز و رازهای عرفانی می‌گرفتند و به همین دلیل خم، می و انگور و مضامین چنینی در آثارشان به‌راحتی قابل‌رؤیت است مجموعه تاک‌های ایشان که شامل ۴ نقش انگور، تاک، برگ مو و خام می در همین دست قرار می‌گیرد. استاد ظریفی زیادی این درخت را شبیه انسان می‌دانستند که بار می‌دهد، تغییر رنگ می‌دهد و زیر پای عابرین می‌افتد و خرد می‌شود؛ پیچ‌وتاب‌های این درخت برای ایشان جذاب بود و آن را بر گلدان مسی نقش می‌زد.
رهبری ادامه داد: استاد ظریفی معتقد بود که من بر فلزی کار می‌کنم که به‌خودی‌خود ارزشی ندارد اما با کار هنری ارزش پیدا می‌کند و قیمتی می‌شود، تعبیر او این بود که «فلز با من حرف می‌زند، فلز است که به من می‌گوید چه کنم، دست من را می‌گیرد و با خود همراه می‌کند.» این موضوع به‌خوبی در آثار او مشهود بود. این هنرمند هنر قلمزنی در عین استفاده از تکنیک‌های قلمزنی، نوعی رهایی و بداهه‌نگاری در کار روی فلز داشتند؛ درعین‌حال که کار بداهه بر فلز کار سختی است، اما او از قواعد قلمزنی کلاسیک عبور کرده و در زمان لزوم کار آزاد و رها روی فلز انجام می‌دادند و همین کار ایشان را ارزشمند کرده است.
او اضافه کرد: آنچه در مجموعه تاک‌های استاد ظریفی دیده می‌شود مفاهیم صبر، تزکیه و تذهیب نفس است که باید آن را با مفاهیم عرفانی اسلامی تفسیر کرد. او از یک‌سو پا در سنت داشت و از سوی دیگر با نوگرایی وارد قلمرو مدرن شده بودند، از تولید کارهای مشابه پرهیز تلاش در تولید خلاقانه می‌کردند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان تأکید کرد: برداشت شخصی من از زندگی و آثار استاد ظریفی این است که او حداقل برای من یک حکیم محسوب می‌شدند، کسی که زندگی و معنای آن را تعبیر، تفسیر و درک کرده بود، تلاش می‌کرد با کار خود در جهان تغییر ایجاد کند و جهانی قوی، غنی و عمیق در کنجی بسازد، گذشته را می‌شناخت و الزامات دنیای امروز را می‌شناخت لایق لقب حکیم و استاد بود.
رهبری با بیان اینکه استاد ظریفی زندگی را درک کرده و فهمیده بود، ادامه داد: من از او زندگی، امید به آینده، سخت‌کوشی و تلاش را دریافتم. زمانی که در ابتدای دهه ۶۰ پی برده بود که انجام کار نو و رسیدن به تکنیک خاص و ویژه ضروری است، خود را از صرف یک فرد مسلط به تکنیک خارج کرده بود و به هنرمندی خلاق نوآور تبدیل کرده بود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری قلمزني هنرمند قلمزنی صنايع دستي آثار استاد ظریفی ویژگی ها قلم زنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۹۹۸۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردی که قصد حمله به نتانیاهو را داشت بازداشت شد
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از المیادین، رسانه‌های عبری زبان از بازداشت مردی خبر دادند که قصد داشت به کاروان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی حمله کند.
این رسانه‌ها گزارش دادند که شخص مذکور یک مرد ۵۸ ساله است که قصد داشت نتانیاهو را در خیابان دیزنگوف در تل آویو هدف قرار دهد.
پلیس رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرده این شخص بازداشت شده است.
۲ روز قبل نیز منابع خبری رژیم صهیونیستی فیلم عملیات ضدصهیونیستی را که از سوی یک گردشگر ترکیه‌ای به اجرا درآمد منتشر کردند.
در این فیلم لحظه اجرای این عملیات و حمله گردشگر ترکیه‌ای به یک نظامی صهیونیست با سلاح سرد و شهادت این گردشگر ترکیه‌ای به ضرب چندین گلوله نظامیان صهیونیست به نمایش درآمده است. به نظر می‌رسد تشدید جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه باعث شده دامنه تلاش‌های افراد غیرنظامی برای هدف قرار دادن این عناصر اشغالگر گسترش پیدا کند.
کد خبر 6095316
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد